«Είδες πώς μου φέρεται;», «από πίσω του/της μ’ έχει και τρέχω», «ό,τι θέλει με κάνει», «τα ‘δωσα όλα κι έμεινα στον άσσο». Αυτές είναι κάποιες αρκετά χαρακτηριστικές φράσεις που ακούμε συχνά μέσα και έξω από τα πλαίσια της θεραπείας. Όλοι τις έχουμε πει κάποια στιγμή της ζωής μας, είτε αναφερόμαστε στη σχέση μας, στο γάμο μας, σε κάποιο συγγενή, φίλο, συνάδελφο, συμμαθητή και πάει λέγοντας. Είναι όμως έτσι; Αυτοί μας κάνουν ότι θέλουν; Είμαστε όντως ψάρια που πιαστήκαμε στο αγκίστρι και οι άλλοι μας τραβάνε κατά ‘κει που θέλουν;
Αυτός ο τρόπος σκέψης ανήκει στην κατηγορία που όσοι ακολουθούν το ψυχοδυναμικό/ ψυχαναλυτικό θεωρητικό μοντέλο ονομάζουν Παγίδες. Παγίδες γιατί είναι πολύ εύκολο να πέσουμε σ’ αυτές, να αποδεχτούμε έναν λανθασμένο τρόπο σκέψης ως σωστό και να συνεχίσουμε να τον αναπαράγουμε, οδηγώντας έτσι τη ζωή μας σε ένα δυσλειτουργικό μονοπάτι. Είναι εύκολο να παγιδευτούμε, δύσκολο να το αναγνωρίσουμε και να απεγκλωβιστούμε από αυτή την κατάσταση, διεξάγοντας μια λειτουργική και ευχάριστη ζωή.
Δυστυχώς για μας, δεν υπάρχει μόνο μια παγίδα… υπάρχουν αρκετές.
Σήμερα θα μιλήσουμε γι’ αυτήν που ο κύριος Χαντάς στο βιβλίο του «Ψυχολογικές Παγίδες» ονομάζει «Τι μου κάνουν οι άλλοι». Όπως είπαμε, όποιος βρίσκεται μπλεγμένος σ’ αυτή την παγίδα θεωρεί ότι οι άλλοι του φταίνε για την τροπή που πήρε η ζωή του. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: 1. Δίνοντας από μόνοι τους στους άλλους ό,τι θέλουν, ό,τι ζητήσουν, όποτε το ζητήσουν, χωρίς φυσικά να παίρνουν τίποτα πίσω. 2. Είναι απλά θύματα και οι άλλοι τους εκμεταλλεύονται. Και στις δύο περιπτώσεις το άτομο καταλήγει να αισθάνεται πίκρα, παράπονο, θυμό και φυσικά θύμα.
Που όμως βρίσκεται αυτή η παγίδα;
Στα πρώτα παιδικά βιώματα και αναμνήσεις. Για κάποιο λόγο το άτομο έχει ερμηνεύσει κάποια συμπεριφορά του γονιού ως εγκατάλειψη, ασχέτως αν ήταν πραγματική εγκατάλειψη ή όχι. Το πιο συνηθισμένο συμβάν εγκατάλειψης είναι… η γέννηση ενός αδερφιού. Στο παιδί που θα εδραιωθεί η μη λειτουργική σκέψη είμαι «είμαι εγκαταλελειμμένο» θα προσπαθεί συνέχεια σε όλη την ενήλικη ζωή του να ευχαριστεί τους άλλους γιατί έτσι πιστεύει ότι θα μπορέσει να τους κρατήσει κοντά του και να μη το εγκαταλείψουν πάλι. Αυτό το οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μια δυστυχισμένη ζωή.
Έτσι για να κερδίσει αποδοχή και αγάπη, το άτομο μπερδεύεται και θεωρεί το «είμαι σημαντικό» με το «είμαι χρήσιμο». Όμως η χρησιμότητα δεν είναι ίδιο με την αξία και η αξία μπορεί να χαθεί όταν παύσει η χρησιμότητα. Όπως μ’ ένα στυλό, το πετάμε αφού αδειάσει. Δεν είναι αυτός ο στόχος μας. Δεν δίνουμε απλόχερα τα πάντα εις βάρος μας, μόνο και μόνο για να μην μας «εγκαταλείψουν»- αυτό άλλωστε μπορεί να συμβεί όταν σταματήσουμε να ήμαστε «χρήσιμοι». Δίνουμε τόσο-όσο. Δε δίνουμε σε κάποιον παραπάνω από αυτό που περιμένουμε να πάρουμε πίσω, αλλά δε δίνουμε και λιγότερο. Αν δεν φροντίσουμε πρώτα εμείς τον εαυτό μας, δύσκολα θα μας φροντίσει κάποιος άλλος.
Αν αναγνωρίζετε αυτή τη συμπεριφορά στον εαυτό σας, καλό θα ήταν να ρίξετε μια ματιά στα διάφορα βιβλία που ασχολούνται με αυτό το θέμα. Τα βιβλία μας βοηθούν, δεν είναι όμως η λύση. Η θεραπεία και η γνώση του εαυτό μας με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου, είναι αυτά που θα μας οδηγήσουν μακριά από τέτοιες παγίδες.
Επικοινωνία
Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου μπορείτε να με καλέσετε στα παρακάτω τηλέφωνα:
