Όλα ξεκινούν από τη στιγμή που θα αποφασίσει κάποιος να μιλήσει μ’ έναν ψυχολόγο. Τότε ξεκινούν να σχηματίζονται οι προσδοκίες του σχετικά με τον ψυχολόγο και την ψυχοθεραπεία. Αρχίζει να σκέφτεται και να δημιουργεί σενάρια και πιθανότητες για το πώς θα είναι ο ψυχολόγος, κρίνοντας από τη φωνή ή από τη φωτογραφία που είδε στο site του, καθώς και για τη διαδικασία και τα αποτελέσματα της θεραπείας, όπως τα ξέρει από γνωστούς, βιβλία ή ταινίες. Κι εδώ κάπου ξεκινάει το μπέρδεμα.
Πολλά ακούγονται, πολλά βλέπουμε στη μικρή (ή τη μεγάλη) οθόνη και περιμένουμε κάτι ανάλογο στην πραγματικότητα. Για άλλη μια φορά η πραγματική ζωή μπορεί να μας εκπλήξει. Οι παρακάτω τομείς είναι αυτοί στους οποίους υπάρχουν οι συχνότερες λανθασμένες προσδοκίες.
Χώρος: Πολλοί θεωρούν ότι θα μπουν στο γραφείο του ψυχολόγου και θα δουν το διάσημο ανάκλιντρο του Φρόιντ. Αυτή τη σκηνή θα τη συναντήσουμε στο γραφείο ενός κλασσικού ψυχαναλυτή και όχι σε κάθε ψυχολόγο- ψυχοθεραπευτή (η ψυχανάλυση είναι απλώς ένα είδος ψυχοθεραπείας). Σε ένα τυπικό γραφείο θα δείτε πολυθρόνες ή καναπέ, τοποθετημένα έτσι ώστε να μπορούν οι συμμετέχοντες να έχουν οπτική επαφή μεταξύ τους, χωρίς να νιώθει ο θεραπευόμενος ότι ανακρίνεται.
Χρόνος: Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μάθει να κινούμαστε σε πολύ γρήγορους ρυθμούς. Έτσι, είναι απόλυτα λογικό να απαιτήσουμε και το ίδιο από τη θεραπεία. Κάτι τέτοιο δεν είναι ρεαλιστικό. Όπως έχουμε πει, δεν υπάρχει μαγικό ραβδάκι, μυστική συνταγή ή το ένα θαυματουργό χάπι που θα λύσει όλα τα προβλήματα και τις ανησυχίες του θεραπευόμενου. Δεν μπορεί μία- δύο συνεδρίες να αντιμετωπίσουνε το ζήτημα που μας οδήγησε στον ψυχολόγο. Από την άλλη, ούτε το άσκοπο πέρασμα μηνών και χρόνων, στο οποίο αναμασώνται τα ίδια και τα ίδια ζητήματα, είναι πρακτικό. Αν νιώσουμε ότι βαλτώνουμε στην θεραπεία, καλό είναι να το συζητήσουμε με τον θεραπευτή μας και να σκεφτούμε τις επιλογές μας.
Συμβουλές: «Ήρθα για να με συμβουλέψεις». Είναι μια έκφραση που οι ψυχολόγοι- ψυχοθεραπευτές ακούν συχνά. Κάποιο πιστεύουν ότι θα πάνε στον ψυχολόγο, θα κάνουν ένα ραντεβού, στο οποίο ο ψυχολόγος θα τους πει επακριβώς τι να κάνουν και πώς να διαχειριστούν το ζήτημα που τους απασχολεί και όλα θα λυθούν. Ο ψυχολόγος δεν είναι σύμβουλος. Ακόμα κι αν αναφέρεται σαν σύμβουλος ψυχικής υγείας, αν έχει ειδικευτεί στη συμβουλευτική, δεν σημαίνει ότι δίνει συμβουλές. Αντιθέτως, ο ψυχολόγος θέλει να μας μάθει να πατάμε στα πόδια μας και να παίρνουμε συνειδητές αποφάσεις για τον εαυτό μας. Γι’ αυτό το λόγο δεν θ’ ακούσουμε κανέναν ευσυνείδητο ψυχολόγο να λέει «άκου να σου πω τι θα κάνεις». Μπορεί να προτείνει επιλογές που δεν είχε σκεφτεί ο θεραπευόμενος, αλλά δεν θα υποδείξει κάποια συγκεκριμένη. Οι ψυχολόγοι δεν είναι θεοί, ούτε τέλειοι άνθρωποι.
Με αυτά στο μυαλό, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την πρώτη συνεδρία, να «ρυθμίσουμε» τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες μας. Ο ψυχολόγος είναι εκεί για να βοηθήσει να δούμε τον εαυτό μας μέσα από έναν ουδέτερο, ανεπηρέαστο καθρέφτη. Δεν προσπαθεί να μας καταστρέψει, να μας εκμεταλλευτεί οικονομικά ή να παίξει με τον πόνο μας. Έχοντας αυτά κατά νου, μπορούμε να ψάξουμε τον ψυχολόγο που θα μας κάνει το «κλικ». Άλλωστε και αυτή η σχέση είναι θέμα χημείας.
